Zawód programista — praca, zarobki. Jak zostać programistą?

Zawód programista

W skład szeroko pojętej informatyki, wchodzi wiele profesji, a słowo „informatyk” jest jedynie umownym ogólnikiem. To dziedzina, które ma wiele specjalizacji, a jedną z nich jest programista. Zawód, który nie ma zbyt długiej tradycji, a jego prawdziwy rozkwit miał miejsce pod koniec ubiegłego wieku. Programiści to dziś rozchwytywani fachowcy, którzy są dobrze opłacani. To także zawód, który daje bardzo duże możliwości kreatywnego rozwoju.

Co tak naprawdę oznacza zawód programista?

To nasza polska nazwa i zamiennie stosuje się także określenie inżynier oprogramowania, ale pierwotnie z angielskiego to koder oraz developer. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że to osoba, która projektuje różnego rodzaju oprogramowania z użyciem wyuczonych technik i języków programowania. Większość procesu odbywa się zdalnie, w zaciszu biura lub domu, jednak często konieczne są wjazdy w celu konsultacji z klientem albo pomocy przy wdrażaniu produktu końcowego. W praktyce stosuje się podział fachowców na:

-programistów systemowych, którzy tworzą albo ulepszają systemy główne, nadzorujące pracę komputera, czyli tzw. operacyjne albo zarządzające.

-programistów aplikacji, którzy tworzą rozliczne, mniejsze lub większe aplikacje obsługujące poszczególne procesy lub funkcjonalności.

-programiści aplikacji działających w środowisku WWW.

Często można także spotkać zawody pokrewne programiście, wymagające tych samych kompetencji, np. tester oprogramowania, wdrożeniowec, administrator czy debugger, który odpowiada za wychwytywanie i usuwanie błędów oraz wadliwości w oprogramowaniu.

Programista – historia zawodu i rozwój języków programowania

Początków tego zawodu upatruje się aż w roku 1842, kiedy to niejaka Ada Lovelace opublikowała pierwszy algorytm do maszyny analitycznej budowanej przez jej przyjaciela. Projekt nigdy nie doczekał się realizacji, natomiast prawie 100 lat później, niemiecki konstruktor Konrad Zuse jako pierwszy stworzył program i uruchomił go na komputerze. Zuse opracował także pierwszy język, a w zasadzie metodę programowania za pomocą specjalnej taśmy perforowanej.

Wraz z rozwojem techniki zmieniały się także metody pracy i rodziły języki programowania. Początkowo były to kody maszynowe, opierające się na sekwencjach liczb, potem pojawił się mnemonik (ADD), gdzie liczby w kodach zastąpiono symbolami. W 1956 roku opracowano pierwszy język wysokopoziomowy Fortan i opublikowano do niego podręcznik. Stworzył go pracownik IBM, John Backus wraz z zespołem. To był duży sukces i skok rozwojowy w dziedzinie programowania, a co ciekawe, Fortan jest używany do dzisiaj i stanowi bazę dla nowych metod.

Lata 70. I 80. To ogromny rozwój w zakresie sprzętu komputerowego, powstają bowiem pierwsze komputery osobiste. Mieszczą się na biurku, bo nie mają już gabarytu potężnej szafy. Pojawia się wielki boom na rynku komputerowym, a tym samy pole do popisu dla zawodu programisty. Z biegiem lat powstają kolejne języki programowania:

–COBOL, pełna nazwa to Common Business Oriented Language. Powstał  w 1959 roku w Stanach Zjednoczonych, aby obsługiwać systemy bankowe.

– BASIC– uniwersalny język programowania stworzony również w USA w roku 1964. Jego podstawę stanowił stary, dobry Fortan. I tu ciekawostka, firma Microsoft powstała właśnie po to, aby wydać własną wersję tego języka, tj. Visual Basic. Niezależnie jednak od wariantu, to język, który mogli stosować programiści bez specjalistycznego zaplecza technicznego i matematycznego.

–C/C++. To język z 1969 roku, który przyniósł rewolucję technologiczną. W nim napisano m. in. Linuxa czy OS X. C był także bazą do powstania kolejnych języków programowania, w tym swojej ulepszonej wersji czyli C++. Znajdziemy go u podstaw takich pozycji jak Microsoft Office, Adobe Reader czy Mozilla Firefox. Na bazie C i C++ oraz późniejszej Javy powstał także najmłodszy język programowania czyli C#.

–Phyton. Ten język dla odmiany powstał w Holandii, wydany został w 1994 roku. Jest łatwy do nauczenia , dzięki czemu ma wielu zwolenników wśród programistów, ale też samouków spoza branży.

–Ruby. Japoński język programowania, który powstał w 1993 roku. Służy do programowania aplikacji webowych i jest w czołówce najpopularniejszych języków.

–PHP czyli Personal Home Page to dominator wśród języków do tworzenia stron WWW i aplikacji webowych. Istnieje od 1995 roku i był wielokrotnie udoskonalany.

–Java i JavaScript. Język stworzony jako wsparcie dla programistów w 1995 r., doskonale sprawdza się w procesie tworzenia aplikacji mobilnych i gier.

Wymienione języki to podstawowa baza, ale do dyspozycji jest jeszcze spora ilość odmian, wariantów, ulepszeń i nakładek.

Jak zacząć w zawodzie programisty?

Tak naprawdę  zawód programista to profesja z perspektywą. Pracy jest dużo, a dziedzina tak rozwojowa, że nie zapowiada się żaden kryzys w ciągu najbliższych lat. Żeby jednak zostać programistą, trzeba się nauczyć kodować we wszystkich stosowanych językach. Jak to zrobić? Sposobów jest kilka.

Studia informatyczne. Trzeba poświęcić kilka lat na przejście ścieżki edukacyjnej na wybranej uczelni technicznej. W ten sposób uczysz się zawodu od podstaw i w różnych płaszczyznach. Czy to konieczne, czas pokaże.

Kursy stacjonarne i online. Krótsza forma, dla osób, które nie mają czasu i wolnych środków na kosztowne studia. Mniejszy zakres wiedzy, a forma odpowiednia dla tych, którzy nie potrafią uczyć się sami.

Samodzielna nauka selektywna. To samokształcenie za pomocą wybranych forów, społecznościówek branżowych oraz darmowych poradników online. Zaleta? Sam dokonujesz selekcji, których języków będziesz się uczyć i nie tracisz czasu na rzeczy zbędne. Mało tego, naukę dostosujesz do trybu życia, a nie odwrotnie, jak ma to miejsce w przypadku studiów. Wada? Musisz mieć dużo samozaparcia, żeby znaleźć czas na naukę. Musisz też samodzielnie wybrać, jak wiedza przyniesie ci najwięcej korzyści zawodowych.

Tak naprawdę okazuje się, że większość programistów nie ma ukończonych studiów technicznych z tej dziedziny, a działają w branży z dużym powodzeniem. Tu tak naprawę liczy się kreatywność i zdolności, a te udowadnia się po prostu tworząc programy i nikt nie pyta wtedy o papier.

Kariera w zawodzie programisty – gdzie i za ile?

Trudno określić jakieś widełki płacowe dla programistów, bo wszystko zależy tak naprawdę nie tylko od wielkości firmy, a od zakresu działania i wpływu na tworzone oprogramowanie. Od skali i rozmachu, a także od stopnia złożoności wykonywanych projektów. Wpływ na wysokość zarobków ma także ilość języków, w których programista potrafi się poruszać oraz jego doświadczenie, a przede wszystkim ilość stworzonych programów. Można jednak powiedzieć śmiało, że nawet początkujący w zawodzie programisty nigdy nie zaczyna od płacy minimalnej, to zazwyczaj kwota około 3000 zł na rękę. Zdolny programista może szybko liczyć na podwyżkę, bo każdy szef wie, że takiego fachowca trzeba doceniać, żeby nie chciał uciec do konkurencji.

A konkurencja nie śpi, zwłaszcza w dużych miastach. Warszawa, Kraków, Wrocław i Trójmiasto to lokalizacje, gdzie swoje siedziby mają najwięksi gracze na rynku oprogramowań w postaci gotowych produktów oraz „szytych na miarę”, np. Comarch, Sage, Sente, Kotrak i inni. Tu wynagrodzenie dla programisty MID czyli na średnim poziomie, zaczyna już wyglądać imponująco. Widełki to 11-13 tys. zł brutto, a doświadczeni programiści mogą zarobić nawet około 16 tys. zł brutto.

Gdzie szukać pracy w zawodzie programisty? Największy potencjał jest oczywiście w internecie i można go wykorzystać na różne sposoby. Można śledzić ogłoszenia, ale warto też stworzyć swój profil z port folio na każdym z portali. Jest wtedy szansa, że zainteresuje się nim jakiś head hunter. Najwięcej pracy dla programistów można znaleźć na platformie pracuj.pl., Linkedin i Gihub. Sporo takich informacji można także znaleźć na Facebooku, zapisując się do branżowych grup społecznościowych.

Programista może zatrudnić się na etacie i tą opcję wybiera część fachowców, ale szerokie możliwości daje także freelancing, czyli tworzenie programów na zlecenie, na umowę o dzieło albo w ramach działalności gospodarczej. Taki tryb pracy daje dużo wolności i pozwala na wykonywanie projektów w zaciszu domowym. Wadą mogą być jednak nieregularne dochody. Z pewnością jest to także forma pracy dla osób o dużej samodyscyplinie.

Kompetencje miękkie, które uławiają zdobycie zawodu programisty

Żeby działać w tym zawodzie, trzeba mieć określone predyspozycje. W obiegowej opinii to zwód dla tzw. umysłów ścisłych. Ale zdolności techniczne i matematyczne to nie wszystko, przydaje się jeszcze szeroko rozumiana kreatywność. Najbardziej cenieni programiści to twórcy programów i aplikacji swojego pomysłu, bez narzuconych koncepcji zleceniodawcy czy pracodawcy. Wielu znawców tej branży twierdzi też, że w robieniu kariery w zawodzie programisty pomaga także znajomość kilku języków obcych i tzw. obycie w świecie i otwarty umysł. Pozwala na szersze spojrzenie na potrzeby odbiorców i większą wyobraźnię w procesie tworzenia jakiegokolwiek oprogramowania. Mało tego, wymienione kompetencje sprawiają, że programista nie musi ograniczać się wyłącznie do polskiego rynku pracy, dla niego świat stoi otworem wraz z wysokimi zarobkami.